پارچه پنبه ای چگونه تولید می شود؟

پنبه در تاریخ

پنبه یکی از پرمصرف‌ترین الیاف طبیعی در صنعت نساجی و پوشاک است و درصد زیادی از لباس‌ها از الیاف پنبه، به صورت خالص و یا ترکیبی از پنبه تهیه شده است. الیاف پنبه از بوته‌های پنبه تهیه می‌شود. رشد و کشت پنبه در تاریخ به هزاران سال پیش به هند، عراق و ایران برمی‌گردد. در چین معمولاً از الیاف ابریشمی استفاده می‌شد و بیشتر لباس‌های این خطه از ابریشم بود، در حالی که در آسیایی غربی پنبه محبوبیت زیادی داشت. اما در اروپا تصور میشد که پنبه الیافی است که بر روی گیاهی مرموز در هند رشد می‌کند و تا دوران قرون وسطی بوته و دانه پنبه به اروپا هم نرسیده بود. با گسترش اسلام در اروپا، پنبه هم به اروپا راه یافت و کشورهای اروپایی هم به سرعت به تولیدکننده و صادرکننده پنبه تبدیل شدند، همراه با مصر و هند.

پارچه پنبه ای چگونه تولید می شود؟

تولید کنندگان پارچه پنبه این منسوج را از طریق پوشش های محافظتی الیاف که دانه های پنبه را محصور کرده است و boll (غلاف پنبه) نام دارد، به دست می آورند. هر چند که دانه های پنبه خودشان بسیار کوچک هستند، اما غلاف های پنبه ای که آنها را پوشانده اند، می توانند تا انتهای انگشت شست یک انسان بزرگ باشند. تولید کنندگان برای تولید پارچه پنبه ای ابتدا باید دانه پنبه را از غلافش جدا کنند. در گذشته این مرحله توسط دست انجام می شد، اما در سال 1794 یک کارآفرین آمریکایی به نام ایلای ویتنی (Eli Whitney) موفق به اختراع ماشین پنبه پاک کنی شد. این ماشین نوعی وسیله مکانیکی است که فرآیند جداسازی پنبه را بسیار سریع انجام می دهد.
این روزها شکل های خودکار ماشین پنبه پاک کنی موجود است که فرآیند را حتی آسانتر از کارگران انسانی به مرحله عمل در می آورند. ماشین ها می توانند غلاف های پنبه را از مزارع کشاورزی برداشت نمایند و دیگر دستگاه ها سپس دانه ها را از غلاف های پنبه جدا کنند. وقتی دانه های پنبه در فصل بهار کاشته شدند، تولید پنبه نیز شروع می گردد. در بیشتر حالت ها، دستگاه های اتوماتیک به طور همزمان به کاشتن ۱۰ یا تعداد بیشتری ردیف دانه پنبه اقدام می کنند. دانه ها تقریبا بعد از هفت روز پدیدار می گردند و غلاف های پنبه رسیده بین ۵۵ تا ۸۰ روز بعد ظاهر می شوند.
قبل از برداشت کردن ماشینی پنبه، از کارگران انسانی در اصل برای از بین بردن برگ های گیاهان پنبه استفاده می شد. اما اکنون تنها یک دستگاه می تواند مقدار پنبه ای که ۵۰ نفر می چینند را برداشت کند. اینگونه ماشین ها توانایی حذف مقدار زیادی آلاینده را از الیاف پنبه دارند و می توانند آنها را به شکل عدل ها نیز در آورند.
ماشین های پنبه پاک کنی خودکار که کارآیی بالایی دارند، می توانند تا ۶۰ عدل پنبه ای خام با وزن ۵۰۰ پوند در هر فاصله زمانی یک ساعته را فرآوری نمایند. این ماشین های پنبه پاک کنی می توانند دانه ها را از عدل های پنبه جدا کنند و هرگونه کثیفی یا آشغالی را از پنبه حذف نمایند.
پس از اینکه پنبه به حدی تمیز گردید که شامل الیاف پنبه ای خالص بدون هیچگونه دانه یا آشغالی شد، به کارخانه تولید منسوج منتقل می گردد. در این کارخانه، پنبه خالص تحت عملیات کاردینگ قرار می گیرد. این عملیات فرآیندی است که الیاف پنبه را به شکل رشته های بلند در می آورد. سپس این رشته ها برای تبدیل به نخ ریسیده می شوند.
در این مرحله، ماده اصلی استفاده شده در پارچه های پنبه ای کامل می گردد. این نخ پنبه ممکن است سپس در معرض تعدادی فرآوری های شیمیایی قرار گیرد و شاید رنگ آمیزی نیز شود. در ادامه این نخ به انواع مشخصی از ماده منسوج مانند ملافه، تی شرت یا شلوارهای جین بافته می گردد.
در مجموع می توان مراحل ساخت پارچه پنبه را به صورت زیر خلاصه کرد:

برگ ریزی (defoliation): فرآیند حذف کردن برگ ها از گیاهان پنبه است.
برداشت کردن ماشینی: پنبه توسط یک دستگاه برداشت می شود. این دستگاه حجم زیادی از آلاینده ها را از الیاف پنبه حذف می کند و آنها را به شکل عدل در می آورد.
جداسازی: ماشین پنبه پاک کنی وظیفه دارد تا الیاف پنبه را از غلاف جدا نماید و کثیفی یا آشغال را حذف کند.
حمل کردن: پنبه به کارخانه تولید نساجی منتقل می گردد.
کاردینگ: فرآیند شکل دادن الیاف پنبه به رشته های بلند است.
نخ ریسی نمودن: الیاف برای تبدیل شدن به نخ، ریسیده می شوند.
رنگ آمیزی کردن: این نخ پنبه ممکن است سپس در معرض به عمل آوری های شیمیایی مختلفی قرار گیرد و شاید در این مرحله رنگ آمیزی شود.
بافتن: در ادامه این نخ به انواع مشخصی از ماده منسوج مانند ملافه، تی شرت یا شلوارهای جین بافته می گردد.